Bunama gibi hafıza problemleri tarih oluyor...

İnsan beynine yerleştirilebilir bir protez; bunama, sakatlanmayı da içeren birçok hafıza problemini ortadan kaldırabilir.


Yeni bir başlangıç firması, birçok insanın yararlanacağı bir teknolojiyi oluşturacak yüksek hedefi olan bir görevi duyurdu.
Önceden adı duyulmayan firma, hafıza problemleri olan insanlara yardım edebilecek hazır bir klinik beyin protezi geliştirme hedefini halka duyurdu. Teknoloji, kullanımının güvenli olduğu kanıtlanırsa travmatik beyin yaralanmalarından yakınan bireyler için olduğu kadar Alzheimer ve diğer bunama problemleri olan birçok insanın yararına olabilecek.
Kernel isimli firma, geliştirdikleri teknolojinin cerrahlar tarafından hastanın beyninin hipokampüs bölgesine yerleştirilebileceğini öne sürdü. Yerleştirildikten sonra, cihazın elektrotları beyne gelen geçiş verisinin uzun dönem hafızaya geçişini sağlamak için sinir hücrelerini (nöronları) elektriksel olarak uyaracak.
Teknoloji, Güney Kaliforniya Üniversitesi Nöral Mühendisliği Merkezi yöneticisi TED Berger’in araştırmasına dayanıyor. Onun hafıza protezi teknolojisini yaratma amacı fiziksel, duygusal ve entelektüel engellerle ilişkili yoksunlukları kaldırmak olup, çalışmasının detayları önceki bilimsel çalışmalarında yer alıyor.

Araştırma sürecinde, Berger elektrotlarını insan beyninin hipokampüs bölgesine yerleştirerek hastanın yeni bir şey öğrenip bir anı olarak hafızasına alması sırasında oluşan nöron kaynaklı elektriksel sinyalleri kaydetti. Kaydedilen veriyi incelerken elektrik sinyallerinin belirli bir şekilde ateşlendiğini fark etti. Berger bu davranışı analiz ettiğinde, öğrenme ile ilgili elektrik sinyallerinin bilginin uzun dönem hafızasına kaydı ile ilgili sinyallere nasıl dönüştüğünü gördü. Böylece, Berger’in laboratuarı öğrenme sinyallerini alıp uygun hafıza sinyalleri üreten matematik modelleri kurdular.
Bütün bu çalışmalar, hasta yeni bir şey öğrendiğinde ateşlenen nöron kaynaklı elektrik sinyallerini elektrotları ile kaydeden hafıza protezinin oluşmasını sağlıyor. Elde edilen veri, protezin mikroişlemcisine verilerek burada uygun çıkış sinyalleri üretecek birçok seri hesaplama yapılıyor. Sonrasında protez, elektrotları ile yakınındaki nöronları uyararak çıkış sinyalini hafızaya (anıya) dönüştürüyor.
Berger, “Bu hafıza kodlarını alarak onları güçlendirip yeniden beyine geri koyuyoruz. Eger bu işlemi ardı ardına yaparsak, ilerlemek için hazır olacağız.” diye devam ediyor.
Bugüne kadar olan insan deneyleri, normal tedavilerinin gereği beyinlerinde geçici elektrotlar takılı olan hastanede tedavi gören epilepsi hastaları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Berger ve arkadaşları, hastalar hafıza testleri yaparken hipokampüs içindeki nöron aktivitesini kaydedebilmekte ve bazı durumlarda hastanın hatırlama yeteneklerini artırıcı bölgeleri uyarabilmektedir.
Başta da anlatıldığı gibi şu anda elde edilen sonuçlar gerekenin küçük bir kısmı. Bunu iki nedeni vardır:
1) İnsanlar birçok hayvana göre beyninde çok fazla nörona sahiptir ve bugüne kadar geliştirilen teknolojiler sadece laboratuvar fareleri kullanılarak geliştirilmiştir.
2) insanlar için genelleştirilmiş hafıza kodlaması daha henüz tümüyle tanımlanmamıştır.

Özetle bu teknoloji henüz geliştirmenin en başlarındaki safhalarındadır. Bununla birlikte, iyi haber bu teknolojinin gelişmesinde çok büyük bir destek bulunmaktadır. Kernel, 2013 yılında ödeme şirketini 800 milyon dolara PayPal şirketine satan Teknoloji girişimcisi Bryan Johnson’dan büyük bir fon almıştır. Sonra, insanlığın yararı için “hayatın işletim sistemini tekrar yazma” hedefini taşıyan OS fonu adı altında bir girişim fonu kurmuştur.

Berger, Johnson ‘un firmanın CEO’su olarak görev yaparken kar için burada olmadığını, insanlığın yeni aşması gereken zorluğunun beyinlerimizi nasıl daha fazla geliştirebileceğimiz olduğunu düşündüğünü söylemiştir.

Kaynak : IEEE

Çeviren: Taner Akkan