Trafosuz Düşük Güçlü Güç Kaynağı...

Daha önce "Trafosuz led aydınlatma" yapmıştık.  Şimdi de çıkış gerilimini istediğimiz değerde seçebileceğimiz trafosuz düşük güçlü güç kaynağı yapalım.
Güç kaynağı yapmak için klasik yöntem bir trafo yardımıyla AC gerilimini, şebeke geriliminden aşağı düşürmektir. Elde edilmek istenen güce göre trafo boyutu, ağırlığı ve fiyatı artar. Bu yüzden günümüzde çoğunlukla anahtarlamalı güç kaynakları kullanılmaktadır. Ancak küçük güçler için bir yol daha vardır. Özellikle AC için tasarlanmış Gerilim düşürme kapasitörü ( X-sınıfı kapasitör) kullanmak. Bu kapasitör genelde gerilim düşürmek amacıyla AC faz hattına seri bağlanır. Bu tür bir güç kaynağına trafosuz ya da kapasitörlü güç kaynağı denir.
X sınıfı kapasitör 230V,400V,600V ve daha üstü AC gerilimler için bulunabilir. Kapasitörün seçimi kapasitör reaktansı ve çekilmek istenen akıma göre belirlenir.
Kapasitör reaktansı; X = 1 / 2*pi*f*C (f: AC frekans, C=kapasite değeri) formülü ile bulunur.
474K kodlu kapasitör (0.47uF) kullanılırsa, f=50Hz için,  X yaklaşık olarak
X = 1 / 2*3.14*50*0.47*10-6 = 6776 ohm bulunur.
Devredeki I,  I = V/X = 230/6775 = 34mA bulunur.

Devrenin şeması aşağıdadır.


0.47uF, AC hattın faz ucuna seri konulmuştur. 470K direnç paralel olarak kapasitörün deşarj akımının devre çalışmıyorken boşaltılması içindir, böylece elektrik şokundan korunuruz. Köprü şeklinde bağlı diyotlar tam dalga doğrultması yapmaktadırlar. 1000 uF / 50V kapasitör dalgacık filtrelemesi içindir. 6.2V/1w zener regülasyon içindir. Farklı zener gerilimi seçilerek çıkış gerilimi değiştirilebilir. Çıkıştaki LED, devrenin çalıştığını göstermektedir. Özellikle R4 direnci için 1W'lık, mümkünse 5W’lık direnç kullanılmalıdır. 0.47uF kapasitörden önce 1A lik bir sigorta seri olarak bağlanabilir. Zener diyot yerine gerilim regülatör entegresi de kullanılabilir.

UYARI: Devreye enerji verdikten sonra hiçbir devre elemanına dokunmayınız. 220V AC gerilim ile uğraşırken çok dikkatli olunuz.