PIR (Passive Infra-Red) sensörü, nesnelerden yayılan kızılötesi ışığa hassas bir elektronik devre elemanıdır. İnsan vücudu da gözle görülemeyen, IR dalgalar dediğimiz radyasyon şeklinde ısı enerjisi yayar. PIR sensörü bu dalgaları tespit etmek için tasarlanmıştır. Belli bir açı içindeki bir alanda insan varlığını tespit eder. PIR sensörü bir hareket algıladığında aktif olur ve çıkış bacağından pozitif gerilim üretir. 3m ile 7m arasında değişen algılama mesafesi vardır.
PIR sensörü çoğu zaman etkin olarak çalışması için bazı sınırlamalar ile tasarlanmıştır. Sabit ya da yavaş hareket eden insanı tespit edemez. Hassasiyeti de, küçük hayvanlar tarafından aktif olmaması için ayarlanmıştır. Benzer şekilde, eğer bir kişi direk olarak PIR sensörüne doğru yürürse, çok yakınına gelinceye kadar tespit edemez. Ortam sıcaklığı, 15-20 derece civarında en verimli çalışma aralığıdır. Sıcaklık 30 derecenin üzerinde ise görüş alanı daralır ve hassasiyeti azalır. Sıcaklık 15 derecenin altında ise görüş alanı artar ve daha uzak mesafedeki nesnelerden aktif olur.
PIR sensörünün en sık kullanım alanı otomatik güvenlik aydınlatmasıdır. Bir insan görüş alanında hareket ettiği zaman, bir projektör otomatik olarak açılır ve belirli bir süre açık bırakılır. Bu süre bittiğinde hareket eden kişi görüş alanında değilse kapanır. PIR sensörler genelde dahili bir zamanlayıcıya sahip değildir. Bu nedenle, zamanlayıcı devresi elektronik olarak eklenir. Aşağıda çok basit bir PIR sensör zamanlayıcı devresi verilmiştir.
Malzeme Listesi;
1- PIR sensörü,
2- D1, D2, 1N4001 Diyod,
3- C, 22uF Kondansatör,
4- R, 1 Mohm Direnç,
5- T1, BC547 Transistör,
6- S1, 12V Röle.
7- 12V besleme.
Devre şeması;
Devrede, lambanın açık kalma süresini R ve C belirlemektedir.
Süre(sn) = R(megaOhm) x C(mikroFarad) x 0.75 formülünden hesaplanır.
Örneğin; R=1Mohm, C=22uF ise, aydınlatma süresi 16,5 sn dir.